پایبندی به هنر معاصر در دل دولت‌خانه صفوی
تاریخ انتشار: ۹ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۱۳۹۳۰
هرچند گشایش «موزه هنرهای معاصر» در شهری همچون اصفهان که آن را به مهد هنرهای سنتی می‌شناسند با اماواگرهایی همراه بود، اما آغاز به کار آن از سال ۱۳۷۳ و به‌ویژه فعالیت‌های حرفه‌ای آن از سال ۱۳۹۷ باعث شد نه‌تنها جزو یکی از موزه‌های هنرهای معاصر کشور مطرح شود، بلکه در سطح بین‌المللی نیز شناخته شود.
به گزارش خبرنگار ایمنا، در اصفهان، در دل دولت‌خانه صفوی، در مکانی که روزگاری که یکی از منفورترین چهره‌های دوران قاجار «ظل السلطان»، سرا و دولت‌سرای خود را در آن بنانهاده بود، به روزگار ما مرکزی برای هنر معاصر گشایش یافت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
آری! آنجا «موزه هنرهای معاصر اصفهان» است. یکی از سه موزه هنرهای معاصر در ایران که باهدف معرفی هنرهای معاصر آغاز به کارکرده تا ساحتی باشد برای تعامل هنرمندان این عرصه و نمایش آثار هنرمندان نامدار. این موزه در طی سال‌ها فعالیت خود توانسته است گنجینه‌ای از آثار هنرمندان کلاسیک و نوگرای ایران و جهان را در خود جای دهد. این سرمایه همیشگی، سرمایه شهروندان اصفهان و ایران خواهد بود.
مهدی تمیزی، مدیر موزه هنرهای معاصر اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: «اصفهان، شهره به هنرهای سنتی است؛ اما آنچه در این سال‌ها، ذهن جامعه هنری اندیشه‌ورز را به خود مشغول کرده، هنر معاصر است. هنری که بر سرشاخه‌های سنت می‌روید و برمدار امروز و اکنون است. هنر معاصر، حامل شیفتگی‌های انسانی بسیاری است؛ حامل شکوه و شهوت و شهود و شهادتی است بر تاریخ رفته و تاریخ در حال اضمحلال جهانی. هنرمند معاصر، واقعه‌نگاری است که آنچه هست را نه به شیوه استادان کلاسیک هنر که نمایش طابق النعل باالنعل واقعیت بود که زندگی را تفسیر و تصویر می‌کند.
وی افزود: مخاطب، جهانی برآمده از ذهن هنرمند را تجربه می‌کند و سپس آن را تأویل و به دیگری ارسال می‌کند. در این میان، کم‌وکاست ها و افزودگانِ برداشت‌های دست چندمی، هرچند تحریف‌شده، رسالتی است که نقش مخاطب را در عرصه هنر معاصر پررنگ‌تر می‌کند.
این هنرمند هنرهای تجسمی با تأکید بر اینکه نیاز امروز جامعه، نگاهی تازه به هنر است، تصریح کرد: هنر معاصر به گودی می‌ماند که عامی و اندیشمند را در یک سطح می‌نشاند و محملی مفهومی می‌آراید. بیرون آمدن از گود و رودررو شدن با افق هر مخاطب متأثر، داستان دیگری دارد.
وی با اشاره به فعالیت‌های موزه هنرهای معاصر اصفهان اضافه کرد: از سال ۱۳۹۷ تاکنون همواره تلاش بر آن بوده است که تناسب میان نمایشگاه‌ها و برنامه‌ها با عنوان موزه که "هنرهای معاصر" است همسو باشد و رفتار موزه‌ای و دغدغه‌های حرفه‌ای در گزینش هنرمند و آثار هنری، به‌طور ویژه موردتوجه قرار گیرد.
تمیزی اظهار کرد: هنر معاصر باوجود پیچیدگی‌ها و تعاریف گسترده‌اش، حدود معینی نیز دارد. به‌طور مثال، از سال ۱۳۹۷ تاکنون، هنرهای سنتی، با همان دیدگاه صددرصد سنتی‌شان (در اجرا و مفهوم)، در لیست نمایشگاهی این موزه قرار نگرفته است؛ از آن جمله نگارگری و خوشنویسی و صنایع‌دستی، با همان قیاسی که پیش‌تر گفته شد.
وی ادامه داد: هرچند این رشته‌های هنری، از ویژگی‌های ارجمند فرهنگی اصفهان محسوب می‌شوند و هرچند در برخی از نمایشگاه‌های گروهی، اثری از این رشته‌ها بوده، اما با رویکرد و کانسپت معاصر در نمایشگاه جای گرفته است. پس در برنامه ریزی این دوره، تلاش بر این بوده تا فرصت بیشتری به جریان‌های نوگرا داده شود.
علت حذف نمایشگاه‌های انفرادی درخواست دهندگانمدیر موزه هنرهای معاصر اصفهان اضافه کرد: از دیگر موارد، حذف نمایشگاه‌های انفرادی درخواست دهندگان بود؛ چراکه انجام این مهم، بر عهده گالری داران شهر است و تنها نمایشگاهی‌هایی به‌صورت انفرادی در موزه هنرهای معاصر اصفهان برنامه ریزی و برگزار شد که هنرمند، دارای جایگاه و تأثیرگذاری ملی و بین‌المللی باشد؛ در این صورت آثارش به‌صورت «رتروسپکتیو» در معرض دید عموم قرار گرفت. متأسفانه از پایان سال ۱۳۹۸ و با ظهور ویروس جهان گیر کرونا، بسیاری از نمایشگاه‌ها و برنامه‌ها دگرگون شد و کارهای زیادی زمین ماند.
وی تأکید کرد: این موزه افتخار دارد که در این دوره، کارنامه‌ای داشته باشد برای پیشبرد هنر معاصر. شش نمایشگاه انفرادی از شش هنرمند ایرانی یا دو تابعیتی، سه نمایشگاه انفرادی از سه هنرمند خارجی، دو نمایشگاه از آثار دو هنرمند گالری دار و معرفی فعالیت‌های هنری و کلکسیونری ایشان، ۱۲ نمایشگاه گروهی از هنرمندان ایرانی، سه نمایشگاه گروهی از هنرمندان ایرانی و خارجی، دو نمایشگاه گروهی از هنرمندان خارجی، یک نمایشگاه برای برپایی نخستین حراج آثار هنری در اصفهان (که به نفع کودکان کار بود)، یک نمایشگاه از تجهیزات و تاریخ عکاسی و پنج نمایشگاه تک اثر (متعلق به گنجینه موزه). همچنین یک رویداد شهری، یک رویداد ملی و بیش از ده‌ها نشست، سخنرانی، ورکشاپ، پرفورمنس، ویدئو، کاتالوگ، کتاب، رونمایی و یادمان، کارنامه این دوره است.
تمیزی اضافه کرد: تهیه نقشه‌های گالری‌ها، ساماندهی گنجینه موزه، برنامه رسانه‌ای و تبلیغاتی، ارائه ایده «وقف آثار هنری» و جمع‌آوری اثر برای گنجینه، پرداختن به گروه سنی کودک و نوجوان و از برنامه مرمتی کامل موزه، پس از ربع قرن، بخش دیگری از کارنامه موزه هنرهای معاصر اصفهان در این دوره است.
وی افزود: موزه هنرهای معاصر اصفهان با اختصاص مبلغ هفت میلیارد و پانصد میلیون تومان، از بیست و هفتم خرداد ۱۴۰۰ وارد عملیات گسترده مرمت و بهسازی شده است که به‌واقع، نجات بنایی گران‌قدر از آسیبی بزرگ است.
مدیر دفتر تخصصی هنرهای تجسمی شهرداری اصفهان ادامه داد: لازم به گفتن است که موزه هنرهای معاصر اصفهان که دفتر تخصصی هنرهای تجسمی شهرداری اصفهان را در دل خود دارد، در طول دوره مرمت، ده‌ها برنامه ازجمله معرفی کتاب، معرفی هنرمندان نامدار، نشست تخصصی، وورکشاپ و نمایشگاه را بیرون از کالبد در حال مرمت موزه برگزار کرده، یعنی در گالری‌های خصوصی، موزه‌ها و گالری‌های نیمه‌خصوصی و در عرصه شهر اصفهان برنامه برگزارشده است همچنین برپایی دو نمایشگاه در شهر شانگهای و برگزاری سه تور بازدید از روند مرمت موزه، بخش‌های دیگری از فعالیت‌های موزه هنرهای معاصر اصفهان در دوره مرمت بوده است.
کد خبر 650908منبع: ایمنا
کلیدواژه: موزه هنرهای معاصر اصفهان نمایشگاه های موزه هنرهای معاصر اصفهان هنر معاصر ایران هنرمند تجسمی اداره هنری سازمان فرهنگی شهرداری اصفهان هنر نوگرا شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق موزه هنرهای معاصر اصفهان هنرهای سنتی نمایشگاه ها سال ۱۳۹۷ هنر معاصر آثار هنری آن از سال موزه هنر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۱۳۹۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
با عشق به ایران در ارمنستان
موزه نسخه‌های خطی و دست‌نویس‌های باستانی ارمنستان، شاهکارهای نقاش و مینیاتوریست ایرانی ـ ارمنی «آندره سِوروگیان» از شاهنامه فردوسی را برای ۶ ماه به نمایش گذاشت. این موزه پیش از این، با رونماییِ گلچینی از آثار قاجار به مدت سه سال، به پیوندهای فرهنگی با ایران رنگ داده و همکاری‌هایی را با ایران برای مرمت نسخه‌های خطی آغاز کرده است.
به گزارش ایسنا، موزه ماتناداران (مسروپ ماشتوتس) در شهر ایروان ارمنستان، که به دلیل داشتن گنجینه‌ای از نسخه‌ها و کتاب‌های مقدس دعا، پس از کلیسای «اچمیادزین»، مکانی مقدس برای مردم این کشور به شمار می‌آید، محل برگزاری رویدادهای بسیاری به‌ویژه در پیوند با ایران بوده است. این موزه که حدود ۲۰ هزار نسخه و دست‌نویس باستانی در اختیار دارد و حدود ۴۵۰ اثر از میان آنها، نسخه‌های ایرانی است، به مدت سه سال گلچینی از آثار قاجاری را به نمایش گذاشته شده بود و در ادامه، نمایشگاهی از عکس‌های آرشیوی و کلکسیونی این موزه برپا شد که عکس‌هایی از ایران قدیم و دربار قاجار در بین آنها دیده می‌شد. از ۱۲ اردیبهشت ماه (اول ماه می) نیز مجموعه آثار نقاش ایرانی ـ ارمنی در همین موزه به نمایش گذاشته شده است، آثاری که از مجموعه‌های مختلفی در جهان گردآوری شده و بخشی از آنها حاصل ۹ سال شیفتگی «آندره سِوروگیان» به شاهنامه فردوسی است.
ایوت تجریان ـ رئیس موزه ماتناداران (مسروپ ماشتوتس) ـ که دکترای تاریخ هنر دارد و به عنوان یک ایرانی ـ ارمنی از برگزاری نمایشگاه «آندره سِوروگیان» با هیجان سخن می‌گوید، در گفت‌وگویی که با ایسنا داشت، درباره اهمیت برپایی این رویداد در ارمنستان، که رنگ و حسی ایرانی دارد، توضیح داد: این نمایشگاه از اول ماه می (۱۲ اردیبهشت ماه) به یاد نقاش ایرانی ـ ارمنی «آندره سِوروگیان» برپا می‌شود. هرچند قبلا، تعداد بسیار اندکی از آثار سوروگیان در این موزه به نمایش گذاشته شده، ولی در نمایشگاه پیش‌رو مجموعه بیشتری از آثار او به نمایش درآمده است. آثار این نمایشگاه از مناطق مختلفی گردآوری شده است. پسر آندره سِوروگیان (دکتر امانوئل) که در قید حیات است و در آلمان زندگی می‌کند و حدود ۹۴ سال دارد، سال‌ها قبل کلکسیون بزرگی به این موزه اهدا کرد. این مجموعه شامل نقاشی‌هایی از آندره سوروگیان و آثاری از پدر بزرگشان، «آنتوان سوروگین» (از نخستین پیشگامان عکاسی در ایران که به عکاس قاجار معروف بوده) است. از کلسیای اچمیادزین (ارمنستان) نیز ۶ اثر در اختیار این نمایشگاه قرار داده شده است.
او ۹ سال در انزوا به سر برد و غرق در شاهنامه شد و ۴۱۶ اثر از این اثر فردوسی پدید آورد
او این توضیح را اضافه کرد: آثاری که از آندره سِوروگیان در موزه ماتناداران نگهداری می‌شود با آثار موجود در اچمیادزین تفاوت دارد؛ آثار آنجا از اسطوره‌های تاریخی ارمنی است، اما آثاری که ما در این موزه نگهداری می‌کنیم بیشتر از شاهنامه فردوسی، خیام و باباطاهر است. همچنین از موزه‌های مختلف آثاری که الهام‌بخش نقاشی‌های آندره سِوروگیان بودند در اختیار ما قرار داده شده است.
رئیس موزه ماتناداران گفت: این نمایشگاه قرار است تا ۶ ماه ادامه داشته باشد. پیش زمینه آن نیز همایشی بود که برای یکصد و سی‌امین سال یادبود سِوروگیان در نخستین روزهای فروردین (۲۱ و ۲۲ مارچ) برگزار شد، که مهمانی هم از بخش میراث مکتوب ایران داشتیم و یک گروه موسیقی از ایران نیز دعوت شده بود.
تجریان درباره شیوه کار آندره سِوروگیان که آن را ارزشمند و خاص کرده است، گفت: او ۹ سال خود را در خانه به انزوا برد و با خود عهد کرد که به مناسبت هزارمین سالگرد تولد فردوسی، (۱۹۳۴ میلادی) ۴۱۶ تابلوی بزرگ از روی شاهنامه به تصویر درآورد. یک نمونه از آن نقاشی‌ها را در موزه ماتناداران به نمایش گذاشته‌ایم. سِوروگیان به این منظور حتی یک دوره آموزش خوشنویسی گذرانده بود. دوستانش که صادق هدایت و بزرگ علوی بودند به او لقب «درویش» داده بودند. سوروگیان یکسری اثر هم از آثار خیام، حافظ و باباطاهر دارد.
در این بخش همچنین جلدهای لاکی دیده می‌شود که شیوه مرمت آن با مشارکت حمید ملکیان، به نمایش گذاشته شده است
رئیس موزه ماتناداران درباره دیگر رویدادهای این موزه که در پیوند با ایران بوده است، توضیح داد: سال گذشته از ماه نوامبر نمایشگاه بزرگی داشتیم که گلچینی بود از عکس‌های آرشیو و کلکسیون‌های مختلف که در این موزه نگهداری می‌شود. در این موزه هرگز نمایشگاه عکس نداشتیم. ما از عکاسان نسل اول ارامنه که در دربارهای مختلف کار کردند، کارهای زیادی در موزه داشتیم که هرگز به نمایش نگذاشته بودیم. در بین آنها عکس‌های زیادی از ایران وجود دارد، که مجموعه به نمایش گذاشته‌شده گلچینی است از آنچه در این موزه نگهداری می‌شود. این موزه چون به انستیتو نسخ خطی شهره است تا پیش از این، کسی به عکس‌های آن توجهی نکرده بود، درحالی که نگاتیوهای شیشه‌ای و عکس‌های زیادی داریم و اتفاقا من سه سال روی این مجموعه کار کرده بودم و این گلچین نتیجه آن کار تحقیقی است. آنها عکاسان ارامنی و روسی هستند که از اواخر قرن نوزدهم میلادی به ایران و دیگر نقاط دنیا سفر کرده بودند. این نمایشگاه قرار بود به مدت ۶ ماه برگزار شود، ولی چون خیلی استقبال شد، ادامه پیدا کرد.
او به عنوان عکاس دربار قاجار نیز معروف بود، هرچند عکس‌هایش به دربار محدود نشد و واضح‌ترین تصویر از مردم ایران در آن دوره را به قاب درآورد
تجریان ادامه داد: پیش از آن هم، نمایشگاهی از آثار قاجاری در موزه ماتناداران برگزار شده بود، که چندین بار تمدید شد. این نمایشگاه به مدت سه سال برقرار بود. روال کار موزه این است که نسخه‌های اصلی را نمی‌توانیم به مدت طولانی به نمایش بگذاریم، برای همین در طول برگزاری این نمایشگاه بعضی از نسخه‌ها را چندین بار جابه‌جا کردیم. ما در این موزه بیش از ۴۵۰ نسخه ایرانی داریم که بخشی از آن به دوره قاجار مربوط می‌شود. گلچینی از این آثار در آن نمایشگاه و به مدت سه سال به نمایش گذاشته شد.
او درباره دلیل استقبال از نمایشگاه آثار قاجاری در ارمنستان، اظهار کرد: استقبال از آن نمایشگاه شاید متأثر از آشنایی مردم ارمنستان با آن مقطع تاریخی باشد؛ دوره‌ای که ارمنستان بخشی از سرزمین ایران بود و نقاشان ارامنه از آن دوره بسیار تاثیر گرفته بودند. غیر از این، ایران برای ارامنه، سرزمینی افسانه‌ای و اسطوره‌ای و الهام‌بخشی بود.
البته نقش تجریان به عنوان رئیس ایرانی ـ ارمنی موزه در برگزاری چنین رویدادی بی‌تأثیر نبوده است و خودش هم درباره تأثیر آن گفت: مدیر بخش انستیتو همیشه می‌گوید ۹۰ درصد برنامه‌های موزه ماتناداران ایرانی شده است، مثلا ما میز نوروز را در ۲۱ مارچ چیده بودیم و همایش «آندره سوروگیان» را به گونه‌ای برنامه‌ریزی کردیم که همزمان با نوروز شده بود.
او ادامه داد: ما به عنوان دو کشور همسایه باید همدیگر را بشناسیم. متاسفانه زمانی که ارمنستان جزو شوروی بود، روابط دو کشور خیلی کم شده بوده و دو کشور از یکدیگر دور شدند. اکنون لازم است افزون بر روابط سیاسی، روابط فرهنگی دو کشور را تقویت کنیم. کارهای بزرگ از دل روابط فرهنگی بیرون می‌آید. مدیر جدید این مجموعه قبلا معاون وزیر فرهنگ ارمنستان بود، همان ابتدای کار که برنامه خواستند، توصیه کردم یک سفر به ایران برویم و ما در قالب هیأتی به تهران و قم سفری داشتیم که خیلی مفید بود. به قم رفتیم و کتابخانه آقای مرعشی را دیدیم و توافق‌هایی را با این کتابخانه داشتیم. از بخش میراث مکتوب و کتابخانه ملی و مرکز اسناد و بنیاد ایرانشناسی هم دیدن کردیم. این سفر سه روزه بود.
رئیس موزه ماتناداران اضافه کرد: ما همیشه با سفارت ایران در ارتباط هستیم و کارهای فرهنگی و همایش‌های زیادی را ترتیب می‌دهیم و نمایش نقاشی از شاهنامه، اثر آندره سوروگیان در راستای همین ارتباط دوستانه با سفارت ایران بوده است. همچنین طبق توافق با سفیر قبلی ایران، قرار بر این شد که مرمتگر ایرانی به ارمنستان بفرستند تا مرمتگران قدیمی که روی جلدهای لاکی تسلط نداشتند، آموزش دهد. تا به حال آقای حمید ملکیان دو بار از ایران به ارمنستان و این موزه آمده و در یک بازه ۱۰ و ۱۵ روزه، در این زمینه آموزش دادند.
او گفت: دانش مرمت ایران و ارمنستان خیلی متفاوت است. هدف ما از سفر به ایران نیز آشنایی و مکاشفه در این مورد بود و قرار است تا پایان تابستان، همکاران ما در بخش مرمت به ایران بروند تا این آموزش‌ها کامل شود.
تجریان درباره برگزاری نمایشگاه‌ها و همکاری‌های مشترک با ایران و همچنین تبادل آثار، با توجه به مجموعه آثاری که این موزه در اختیار دارد، اظهار کرد: برای برگزاری نمایشگاه و تبادل آثار نیز هنوز اتفاقی نیفتاده است، ولی باید این اتفاق رخ دهد. درحال حاضر ما بیشتر قصد داشتیم ارتباط علمی با ایران برقرار کنیم.
انتهای پیام
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان